Που ήσουν όταν τέλειωσε το Lost?

Άρθρο μου για το φινάλε του Lost στο cinetv.gr.

Πού ήσουν όταν τέλειωσε το Lost?

"Mαλάκα δεν ξέρω τι να πω. Δεν ξέρω αν μου άρεσε. Απλά χαίρομαι που τελείωσε."

-Φίλος από FB

Εμένα μου λες. Για να πω την αλήθεια, το Lost είχε γίνει σκέτο boring τις τελευταίες βδομάδες. Στην αρχή της σεζόν ψιλοχάρηκα βλέποντας το γενικό στόρι να έχει πάρει επιτέλους κάποιο σχετικό σχήμα. Αλλά κακά τα ψέματα, με κάθε επεισόδιο έχανε και λίγη απ' την αίγλη του. Τα μυστήρια του με είχαν κουράσει. Είχα σταματήσει να νοιάζομαι, απλά καθόμουν παθητικά περιμένοντας να με ταΐσει απαντήσεις. Όταν όχι ένας αλλά τρεις καραμέητζορ χαρακτήρες πεθαίνουν απανωτά στα τελευταία τραγικά λεπτά του τρίτου απ' το τέλος επεισοδίου, απλώνω μηχανικά το χέρι μου και μπουκώνομαι άλλη μια χούφτα ποπκόρν.

Seriously: Άλλο ένα προβλέψιμο, προδιαγεγραμένο παιχνίδι εμπιστοσύνης σε άλλη μια σούπερ-σοβαρή, βλοσυρά αινιγματική στιχομυθία ανάμεσα σε οποιοδήποτε τυχαίο ζεύγος χαρακτήρων, άλλη μια ψευδοσυμπτωματική εμφάνιση ενός 23 ή ενός 108, άλλη μια πρόχειρη προσθήκη στο μωσαϊκό συνέργειας και συμμέτριας αυτής της κολοσσιαίας παραπαίουσας πλοκής και θα δάγκωνα την οθόνη του λάπτοπ μου πάνω στην αιμοδιψή σταυροφορία μου για εκδίκηση.

(NOT ANOTHER) SPOILER WARNING

Έχω ένα κύκλο στενών φίλων, όλοι κολλημένοι με το Lost τουλάχιστον τα τρία τελευταία χρόνια, που πιστεύω είναι ένα καλό βαρόμετρο για τον τρόπο σκέψης του μέσου Lostie και του συνολικού fandom της σειράς. Πέρσι τέτοιο καιρό, ακολουθώντας εκείνο το σαγονοριχτικό φινάλε της 5ης σεζόν, εικάζαμε πως, με τον όγκο των ερωτημάτων που έχουν συγκεντρωθεί, εκ των πραγμάτων το μόνο που μένει για την τελευταία σεζόν είναι ένας κύκλος αφιερωμένος στο να γεμίζει κενά και να κάνει αποκαλύψεις, όπου κάθε επεισόδιο θα έδινε κι από μια μεγάλη απάντηση, ολοκληρώνοντας σταδιακά το παζλ. Αργότερα, από το "όλες οι απαντήσεις" πέσαμε στο "μόνο οι πιο σημαντικές", κι από κει στο "μερικές απαντήσεις, αλλά να μπορείς να τις πάρεις και να τις εφαρμόσεις σε κάποιες ακόμα ερωτήσεις".

Έτσι όταν πέσαν τα πρώτα της 6ης και εμπεδώθηκε το προφανές, ότι δηλαδή δε μπορεί η σειρά σου παρά να συνεχίσει να κάνει αυτό που κάνει φινάλε και μη, που εν προκειμένω σημαίνει κι άλλοι χαρακτήρες, καινούρια ερωτηματικά, τα βλέμματα γίναν αμήχανα και κάπου ξίνισαν. Όταν προσπάθησα να τους εξηγήσω ότι το κεντρικό μυστήριο έχει ήδη φωτιστεί όσο μπορούσε να φωτιστεί και περαιτέρω σαφήνεια την απαγορεύουν οι νόμοι της ιστορίας, έμειναν κατηγορηματικά ανικανοποίητοι από το επιχείρημα μου.

Θα 'ταν αυτονόητο να πούμε ότι οι προσδοκίες που έχτισαν οι πιστοί ζηλωτές του Lost ήταν εξωπραγματικές. Θα ‘ταν πιο χρήσιμο να πούμε ότι ήταν καθαρά δικές τους προσδοκίες. Σπάνια ένα mainstream έργο γίνεται τόσο μέγαλο με τόσο λίγο κόσμο να το' χει πάρει πρέφα: Το Lost ποτέ δεν είπε ότι είχε τις απαντήσεις. Σίγουρα τα clues ήταν όλο το ζουμί. Και σίγουρα οι σεναριογράφοι κάναν υποσχέσεις για αποκαλύψεις. Αλλά αυτά ήταν πάντα ψίχουλα. Σεναριακά το Lost δεν ήταν ποτέ τίποτα περισσότερο από μια μηχανή πλοκής που αναπαρήγαγε τις πατέντες της, δίνοντας πάντα νέες οπτικές και λεπτομέρειες για τη φύση του μυστηρίου αλλά χωρίς ποτέ να αναφέρεται στον πυρήνα. Κι αυτό είναι απολύτως συνυφασμένο με οτιδήποτε έχει καταπιαστεί ποτέ η σειρά, με όλα τα θέματα πίστης και τυφλής εμπιστοσύνης. Κανείς δεν ξέρει να πει τί ακριβώς είναι το νησί. Ούτε ο Jacob, ούτε οι Cuse και Lindeloff. Είναι όλα ένα κουμπί που δεν ξέρεις γιατί πρέπει να συνεχίσεις να το πατάς.

Τα μυστικά μπορούν να απαντηθούν. Τα μυστήρια απαντάνε στον εαυτό τους. Ή όπως θα το έλεγε και ο φίλος μου απ' την αρχή του άρθρου "δεν έχει μείνει τίποτα να πούνε για το πως, αυτό που τους απασχολεί είναι το ποιος". Ή πχιος, αν σας αρέσει να σκαλίζετε παιχνιδιάρικα την ορθογραφία.

Did it work?

Από την άλλη, μιλάμε για μια σειρά που έγινε σημείο αναφοράς στο χάρτη της σύγχρονης ποπ κουλτούρας. Και μ' αυτό θέλω να πω ότι υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω που θα' χουν αυτό το φινάλε για μια απ' τις σημαντικότερες στιγμές της ζωής τους. Περαιτερότερα, μιλάμε για το τηλεοπτικό φαινόμενο της δεκαετίας, μια σειρά που παρά τα ψεγάδια της μας αιχμαλώτισε και μας συγκίνησε και μας κράτησε επάξια κολλημένους για όχι και τόσο λίγα χρόνια. Και τέλος έχουμε μια αφήγηση που τράβηξε απ' τα μαλλιά τις αντοχές ενός μέσου κοινού που έχει μάθει στις αυτοτελείς περιπέτειες του Δρα House και βρέθηκε ξαφνικά να παγώνει το dvd ψάχνοντας clues για κάτι που έγινε δυο χρόνια πριν. Οι απαιτήσεις για ένα ικανοποιητικό γκραν φινάλε φυσικά και ήταν στο ταβάνι.

Οπότε δούλεψε? Βρήκαν κάποιο κομψό τρόπο να πλέξουν στην ιστορία τα χίλια μύρια αδέσποτα νήματα, να ενορχηστρώσουν τις δεκάδες υποπλοκές και character arcs σε παράλληλη κορύφωση, χαρίζοντας ταυτόχρονα αρκετά μεγάλες απαντήσεις έστω για να κορέσουν λίγη απ' την αδηφάγα περιέργεια μας, εν τέλει πετυχαίνοντας μια αίσθηση περαίωσης, ολότητας και πληρότητας αντάξια στα έξι χρόνια της σειράς? Κατάρχην, η μόνη απάντηση που δίνεται είναι στο ερώτημα που μόλις τέθηκε. Και είναι ένα πολύ σαφές όχι. Και ναι.

Να σας πω το μεγαλύτερο μυστικό του Lost σε μια γρήγορη παράγραφο: Δεν είναι καμουφλαρισμένο sci-fi. Ούτε μεταφυσικό μυστήριο με συμβολισμούς και αέρα Twin Peeks. Δεν είναι ούτε μια αλληγορική μελέτη περί ελεύθερης βούλησης, που σου κλείνει το μάτι οχυρωμένη πίσω από στρώσεις φαντασίας. Όχι κύριοι. Το Lost είναι μια πειραματική σαπουνόπερα. Είτε σας αρέσει είτε όχι, οι χαρακτήρες του είναι πιο σημαντικοί από τα περίεργα που τους συμβαίνουν. Ο κύριος σεναριακός του άξονας είναι ανθρωποκεντρικός. Αφορά γυναίκες που είναι πάντα στο τρέξιμο και άντρες με daddy issues περισσότερο απ' οτιδήποτε άλλο.

Και σ' αυτό τον άξονα παραδίδει και με το παραπάνω. Σ' αυτό τον άξονα, καπαρώνουν μια κατάκτηση που υπερκερνά όλο το κυνήγι της μυθολογίας: εδραιώνουν την ελπίδα για μια δεύτερη ευκαιρία. Η επική κατάληξη του Lost δεν έχει να κάνει μ' ένα μαγικό νησί και το ηλεκτρομαγνητικό φως στις σπηλιές του. Έχει να κάνει με πραγματικούς ανθρώπους και το πείσμα τους να κρατάνε μέσα τους τα σκατά που τους πνίγουν.

Είναι πράγματι ένα κλαψιάρικο φινάλε. Ένας ταιριαστός επίλογος για την ιστορική πλέον σειρά. Και πάνω απ' όλα, επληρώνει τον ευσεβή μου πόθο για ένα Hurley καινούριο Νο. 1 της υπόθεσης. Αυτό και την Kate σε κοντό βραδινό. Και λίγους ακόμα Rose και Bernard. Δεν έχει Michael όμως, ούτε Walt. Αλλά ο σκύλος είναι εκεί.